Mosteiro de San Lourenzo de Carboeiro

O mosteiro de San Lourenzo de Carboeiro é unha das obras arquitectónicas do románico serodio, de transición ao gótico, máis destacables de Galicia. Trátase dun mosteiro beneditino fundado no século X e que viviu os seus momentos de maior esplendor entre os séculos XI e XIII do que se conserva en moi bo estado a súa igrexa e algúns dos departamentos monacais, grazas aos traballos de restauración e recuperación realizados a partir da segunda metade do século XX.

Localízase na parroquia de Santa María de Carboeiro pertencente ao concello de Silleda, na comarca de Deza. Sitúase á beira do río Deza preto da súa desembocadura no caudaloso Ulla, nunha paraxe dunha natureza abrupta, no territorio que se deu en chamar Trasdeza (máis alá do do Deza, segundo os cartógrafos da diocese de Lugo), e preto de onde recibe as augas do seu afluente o río Toxa que se une abruptamente salvando un considerable desnivel formando a fervenza do Toxa, unha das máis afamadas de Galicia.

O nome do mosteiro parece deberse a actividade carboeira procedente do aproveitamento da densa
vexetación forestal da zona para a fabricación de carbón vexetal. Nalguns documentos, un do ano 1095 e o outro do século XII, menciónase o lugar como Retorta (posiblemente polo rio). Por último en numerosos documentos fálase do lugar ao abrigo do Monte Custodia, o actual Couto Costoia.

O coñecido como Camiño dos carboeiros partía do mosteiro cara ao mosteiro de Aciveiro e a Terra de Montes.

Coas reformas das ordes relixiosas promovidas polos Reis Católicos xunto ao papa Inocencio VIII Carboeiro pasou, no ano 1500, a se converter nun priorado (anexo) dependente do Mosteiro de San Martiño Pinario e logo nunha simple granxa con dous monxes residentes e a fins do século XVIII serviu como cárcere de freires.

A lei de desamortización de Mendizábal supuxo o abandono no ano 1836 das instalacións e o comezo da súa ruína. Na segunda metade do século XX comezaron as obras da súa restauración e recuperación.

Inscrición no interior: E ICC VIIII HIIS HOC TEMPLVM FVNDAVIT ABB FERNANDUS CVM SVORVM CATERVA MONACORVUM (en 1209 a 1º de xullo. Este templo fundouno o abade Fernando cos seus monxes).

Curiosidades: En 1965 filmouse unha película titulada Cotolay e en 2015 Enrique Iglesias rodou un videoclip.

A viaxe a Carboeiro permite visitar diferentes sitios de interese histórico ou paisaxístico, como a fervenza da Toxa.

Algúnhas das xonas non son moi aconsellable para rapaces. Os pasamáns das torres deixan demasiado espazo para a súa seguridade.

O escaso control leva ao tipico vandalismo como os parvos Loli e Rubén demostrando a súa estupidez na zona reconstruida.